Numer 1/2021

Od redaktora naukowego

Z przyjemnością oddajemy w Państwa ręce kolejny numer pisma naukowego „Studia i Materiały”.

Zapraszamy do lektury!

Zawartość numeru

Pricing Strategies – Comparative Analysis of Non-Exporting Enterprises and of Intense Exporters Based on the Example of Polish SMEs (13 stron)
Strategie cenowe – analiza porównawcza nieeksportujących przedsiębiorstw i intensywnych eksporterów na przykładzie polskich MŚP (13 pages)
Autor: Adam Oleksiuk
Słowa kluczowe: polityka cenowa, strategie cenowe, polskie MŚP, nieeksportujące przedsiębiorstwa, intensywni eksporterzy
PP. 5 - 17
DOI: 10.7172/1733-9758.2021.34.1

Celem badawczym artykułu jest zweryfikowanie różnic w zakresie strategii cenowych wdrażanych wśród przedsiębiorstw nieeksportujących i intensywnych eksporterów na przykładzie polskich MŚP. Prezentowane badanie przeprowadzone w okresie maj–czerwiec 2019 r. na reprezentatywnej próbie polskich MŚP utworzonych po 2004 r.: nieeksportujących oraz eksporterów o min. 25% udziale eksportu w całości sprzedaży. Zastosowana metoda badawcza to wywiad przy wykorzystaniu ankiet w internecie (CAWI) oraz wspomagane wywiady telefoniczne
(CATI). Łączna liczebność próby to 240 przedsiębiorstw, wylosowanych z bazy danych liczącej 2969 polskich firm. W artykule podkreślono, że między firmami intensywnymi eksportami i firmami nieeksportującymi istnieją różnice w stosowaniu strategii cenowej. Intensywni eksporterzy częściej prowadzą zróżnicowaną politykę cenową. Nie zaobserwowano istotnego związku między strategią cenową a strategią jakościową, zarówno wśród nieeksportujących przedsiębiorstw, jak i intensywnych eksporterów.

The research aim of the paper is to verify the differences with regard to the pricing strategies being implemented among non-exporting enterprises and intense exporters based on the example of Polish SMEs. The study presented was conducted between May – June 2019 on a representative sample of Polish SMEs created after 2004: non-exporters and exp orters with a min. 25% share of exports in the total sales. The research method applied is computer assisted web interviewing (CAWI) and computer assisted telephone interviewing (CATI). The total count of the sample is 240 businesses, randomly selected from a database which contains 2969 Polish companies. The study emphasizes that between exporting companies and non-exporting companies, there are differences in the pricing strategy application. Exporting enterprises more frequently have a differentiated pricing policy. No significant connection between the pricing strategy and the quality strategy was observed, both among non-exporting enterprises and intense exporters.
Wykorzystanie ekonomii behawioralnej do wyjaśnienia zachowań konsumentów na rynku energii elektrycznej (10 stron)
A behavioural perspective on the consumer decision-making process in the electricity market (10 pages)
Autor: Aleksandra Aziewicz
Słowa kluczowe: zachowania konsumentów, rynek energii, ekonomia behawioralna
PP. 18 - 27
DOI: 10.7172/1733-9758.2021.34.2

Autorka porusza kwestie odchyleń od racjonalności wśród konsumentów na rynku energii elektrycznej. Neoklasyczne modele ekonomiczne w niewystarczającym stopniu tłumaczą zjawiska zachodzące na tym rynku. Na potrzeby niniejszej publikacji określono dwa cele badawcze. Pierwszym jest wskazanie błędów poznawczych, możliwych do zaobserwowania wśród konsumentów energii w różnych państwach świata. Drugim celem artykułu jest określenie działań, które na podstawie zdobytych informacji dotyczących zniekształceń poznawczych mogą przyczynić się do bardziej ekonomicznego oraz ekologicznego konsumowania energii przez odbiorców końcowych energii elektrycznej. Tym samym można stwierdzić, że realizacja drugiego celu jest zależna od osiągnięcia pierwszego. We wprowadzeniu czytelnik zapozna się z nowymi wyzwaniami związanymi z funkcjonowaniem systemów elektroenergetycznych w świecie dążącym do poprawy efektywności energetycznej przy jednoczesnej ochronie środowiska. Ze względu na fakt, że istotną rolę w procesie zmian odegrają odbiorcy końcowi energii elektrycznej, ważne jest wskazanie teorii ekonomii, która najlepiej objaśni zachowania człowieka w procesie podejmowania decyzji. W kolejnej części artykułu autorka przedstawi podstawowe informacje związane z teorią ekonomii behawioralnej. Omówione zostaną błędy poznawcze oraz występowanie ograniczonej racjonalności. Następnie zaprezentowany zostanie przegląd przeprowadzonych na rynku energii elektrycznej badań, zrealizowanych w różnych krajach świata w nurcie behawioralnym. W ostatniej części artykułu zawarto zestawienie zaobserwowanych błędów poznawczych oraz przedstawiono propozycje działań w przypadku wystąpienia zjawisk odbiegających od racjonalnych zachowań.

The aim of the paper is to (1) verify the validity of choosing behavioural economics to analyse irrational consumer behaviour in the electricity market and (2) considering the occurrence of cognitive biases, proposing actions influencing consumer behavior to achieve the desired effects. The reason for taking up this subject is the conviction that the neoclassical economic models cannot fully explain the phenomena observed in the electricity market. Those models assume that the process of making individual decisions in the market is fully rational. Meanwhile, observations and analyses of literature and research point to deviations from rationality in consumer behaviour in the electricity market. The paper will describe consumer behaviour in the electricity market and, if possible, characterise the observed deviations from rationality from the point of view of behavioural economics.
Wpływ wprowadzenia limitów dla transakcji gotówkowych typu B2B w Polsce w 2017 r. na wartość obiegu gotówkowego (16 stron)
Impact of the limit introduction for B2B cash transactions on the value of cash circulation in Poland in 2017 (16 pages)
Autor: Arkadiusz Manikowski
Słowa kluczowe: banknoty, popyt na gotówkę, płatności gotówkowe, limit płatności, szara strefa
PP. 28 - 43
DOI: 10.7172/1733-9758.2021.34.3

W opracowaniu poddano analizie wpływ wprowadzenia w 2017 roku limitu do 15 tys. zł na transakcję gotówkowe typu B2B w Polsce na wartość gotówki obiegu. W tym celu wykorzystano ekonometryczny model ARDL popytu na pieniądz. Uzyskane wyniki dowodzą, że wprowadzenie limitów spowodowało wzrost obiegu w 2017 r. o 2,16 p.p. mniej w stosunku do sytuacji bez takich ograniczeń. Zmianę tę można uznać za istotną na poziomie istotności powyżej 0,05. Jednak w drugim roku obowiązywania limitu na płatności gotówkowe, czyli w 2018 r. wykazano brak wpływu limitu na zapotrzebowanie na gotówkę.

The study analyses the impact of the introduction of 15,000 zloty limit for a B2B cash transaction for the value of cash in circulation in Poland in 2017. For this purpose, the econometric ARDL model of the demand for money was used. The obtained results prove that the introduction of limits caused an increase in cash circulation in 2017 by 2.16 pp. less in relation to a situation without such limits. This change is significant at the level of above 0.05. However, in the second year of the implementation of the limit, i.e. in 2018, no effect on the demand for cash was observed.
Modele dyskryminacyjne jako narzędzie oceny zagrożenia upadłością przemysłowych grup kapitałowych – sektor chemiczny (17 stron)
Discriminatory models as a tool for bankruptcy risk assessment industrial capital groups – the chemical sector (17 pages)
Autor: Eryk Bobowski
Słowa kluczowe: analiza dyskryminacyjna, analiza wskaźnikowa, modele upadłości, grupy kapitałowe, bankructwo
PP. 44 - 60
DOI: 10.7172/1733-9758.2021.34.4

Artykuł prezentuje badania nad wykorzystaniem modeli dyskryminacyjnych w ocenie zagrożenia upadłością przemysłowych grup kapitałowych prowadzących działalność w polskim sektorze chemicznym. Prace badawcze koncentrowały się na zbadaniu efektywności i skuteczności
wykorzystania modeli analitycznych w prognozowaniu bankructw organizacji wielopodmiotowych przez zestawienie i porównanie wyników obliczonych dla grupy kapitałowej i spółki dominującej. W analizie wykorzystano modele oceny i prognozowania kondycji ekonomiczno-finansowej przedsiębiorstw autorstwa polskich naukowców, które dedykowane są dla firm krajowych działających w polskich realiach gospodarczych. Prace badawcze nad ich opracowaniem prowadzono w głównych ośrodkach naukowo-badawczych uczelni wyższych.

The article presents research on the use of discriminatory models in the assessment of the risk of bankruptcy of industrial capital groups operating in the Polish chemical sector. The research work was focused on examining the efficiency and effectiveness of the use of analytical models in forecasting bankruptcies of multi-entity organizations by tally and comparing the results calculated for the capital group and the parent company. The analysis uses models for assessing and forecasting the economic and financial condition of enterprises by Polish scientists, which are dedicated to domestic companies operating in the Polish economic realities. Research works on their development were carried out in the main research and development centers of universities.
Wpływ stosowania idei społecznej odpowiedzialności na wyniki finansowe – ocena istotności statystycznej na przykładzie przedsiębiorstw działających w Polsce (14 stron)
Impact of applying the idea of social responsibility on financial results – assessment of statistical significance on the example of enterprises operating in Poland (14 pages)
Autor: Beata Mirowska
Słowa kluczowe: CSR, CFP, interes społeczny, wynik finansowy
PP. 61 - 74
DOI: 10.7172/1733-9758.2021.34.5

Idee odpowiedzialności społecznej są obecnie powszechnie wykorzystywane w zarządzaniu przedsiębiorstwami i stają się istotnym kryterium ich oceny. Jednocześnie istnieje luka poznawcza w zakresie oceny wpływu CSR na wyniki finansowe firm. Celem niniejszego artykułu jest próba udzielenia odpowiedzi na pytanie, czy prowadzenie przez spółki polityki ukierunkowanej na społeczną odpowiedzialność, tzw. CSR (ang. Corporate Social Responsibility), ma wpływ na wyniki finansowe, tzw. CFP (ang. Corporate Financial Performance). Podejmując próbę realizacji założeń, przyjęto hipotezę, że występuje istotna statystycznie zależność między stosowaniem CSR a wynikami finansowymi przedsiębiorstw. W artykule szczególną uwagę poświęcono wpływowi CSR na kształtowanie się wyniku netto oraz dwóch wskaźników rentowności – aktywów oraz sprzedaży, ponieważ są one bazowymi wskaźnikami, identyfikującymi kondycję finansową spółki. Wyniki przeprowadzonego badania wskazują, że statystycznie CSR nie ma istotnego wpływu na kształtowanie się wyniku finansowego oraz wskaźniki rentowności.

Currently, the ideas of social responsibility are widely used in business management, and became important criteria of their assessment, at the same time there is a cognitive gap in area of the impact of CSR on the financial results of companies. The purpose of this article is to try to answer the following questions: is the pursuit of companies’ policies focused on corporate social responsibility CSR (Corporate Social Responsibility) influences the financial results CFP (Corporate Financial Performance)? Attempting realization of taken assumption, the following hypothesis is taken, there is a statistically significant relationship between the use of CSR and financial results of enterprises. In the article special attention is given to the impact of CSR on the net result, return on assets and return on sales, because those are the basic indicators identifying the company’s financial condition. The results of the study indicate opublikowathat statistically CSR does not have a significant impact on the value of the financial result, as well as on return on assets and return on sales.
Reklama suplementów diety a reklama leków – podobieństwa i różnice (8 stron)
Advertising of dietary supplements and advertising of drugs – similarieties and differences (8 pages)
Autor: Joanna Chlebiej
Słowa kluczowe: prawo farmaceutyczne, reklama leków, parafarmaceutyki, leki, suplementy diety
PP. 75 - 82
DOI: 10.7172/1733-9758.2021.34.6

Suplementy diety, wyroby medyczne oraz inne wyroby parafarmaceutyczne, ze względu na formę ich dystrybucji, miejsca sprzedaży oraz sposób ich promocji, mogą być postrzegane przez pacjentów jako leki. W artykule zostaną zdefiniowane podstawowe pojęcia i wybrane zagadnienia
naukowe związane z promocją suplementów diety i leków. Zilustrowane zostaną również różnice między definicjami poszczególnych, istotnych pojęć związanych z promocją suplementów diety i leków w literaturze i przepisach prawnych. Celem autorki będzie określenie różnic i podobieństw w prawnych możliwościach promocji leków i suplementów diety, co może wpływać na postrzeganie leków oraz suplementów diety przez konsumentów. Podobieństwa i różnice zostaną określone na podstawie analizy regulacji prawnych dotyczących promocji leków i suplementów diety. Różnice i podobieństwa w kontekście promocji oraz postrzegania leków i suplementów diety mogą być ważne w kontekście społecznym. Efekty tej promocji mogą mieć wpływ na racjonalne gospodarowanie domowym budżetem oraz na zdrowie, a nawet życie ludzi. Z literatury wynika jednak, że sposób ich promocji, podział na dawki, opakowanie i sprzedaż, nie ułatwiają pacjentowi weryfikacji, jakiego rodzaju produkt kupuje – czy jest to lek, suplement diety, wyrób medyczny, a może jeszcze inny parafarmaceutyk. Dlatego te produkty mogą być często mylone.

Dietary supplements, medical devices and other parapharmaceutical products, due to the form of their distribution, places of sale and the method of their promotion, may be perceived by patients as drugs. The article will define the basic concepts and selected scientific issues related to the promotion of dietary supplements and drugs. The differences between the definitions of individual, important concepts related to the promotion of dietary supplements and drugs in the literature and legal regulations will also be illustrated. The aim of the article will be to identify the differences and similarities in the legal possibilities of promoting drugs and dietary supplements, which may affect the perception of drugs and dietary supplements by consumers. The similarities and differences will be determined on the basis of an analysis of legal regulations and a review of the literature on the promotion of drugs and dietary supplements. Differences and similarities in the context of promotion and perception of drugs and dietary supplements may be important in a social context. The effects of this promotion may have
Zanim nastolatek zacznie zmieniać świat. Przedsiębiorczość nastolatków (adolescent entrepreneurship) – systematyczny przegląd literatury (19 stron)
Before a teenager starts to change the world. Adolescent entrepreneurship: a systematic literature review (19 pages)
Autor: Grzegorz Simborowski
Słowa kluczowe: przedsiębiorczość nastolatków, przedsiębiorczość młodzieży, intencje przedsiębiorcze, edukacja przedsiębiorcza
PP. 83 - 101
DOI: 10.7172/1733-9758.2021.34.7

Nastoletnioś ć jest okresem wzmożonego poszukiwania własnej tożsamości i formowania swojego psychospołecznego ja. Czy szukanie swojego miejsca w świecie różni się istotnie od przedsiębiorczego eksperymentowania i identyfikowania szansy rynkowej? Celem niniejszego
systematycznego przeglądu literatury było usystematyzowanie istniejącego zasobu wiedzy o przedsiębiorczości nastolatków (ang. adolescent entrepreneurship), wskazanie potencjalnej luki badawczej oraz istniejących trendów w badaniu przedsiębiorczości w okresie adolescencji.
Uzyskane wyniki wskazują, że w oczach większości naukowców przedsiębiorczość niewiele ma wspólnego z radosnym, kreatywnym procesem tworzenia czegoś nowego, bez oglądania się na posiadane zasoby. Dorastającego człowieka należy dopiero do przedsiębiorczości przysposobić, właściwie wychować, ukształtować jego charakter i – co najważniejsze – długotrwale edukować.

Adolescence is a period of heightened search for one’s identity and formation of one’s psychosocial self. Is this significantly different from entrepreneurial experimentation and identification of market opportunities? The main goal of this systematic literature review was to discover the existing body of knowledge about adolescent entrepreneurship, to identify a potential research gap, and to identify existing trends. The result indicates that in the eyes of most researchers, entrepreneurship has nothing in common with the joyful process of creating something new without looking at the resources available. They try to convince us that adolescents need to be prepared for entrepreneurship – properly nurtured, shaped and educated.
Platformizacja gospodarki cyfrowej – nowe wyzwania dla regulacji (17 stron)
Platformization in the digital economy – new challenges for regulation (17 pages)
Autor: Włodzimierz Szpringer
Słowa kluczowe: platformy cyfrowe, rynki cyfrowe, usługi cyfrowe, finanse cyfrowe, zarządzanie technologiami, datafikacja, regulacja
PP. 102 - 118
DOI: 10.7172/1733-9758.2021.34.8

Celem artykułu jest zbadanie zmieniającej się roli regulacji w gospodarce cyfrowej opartej na danych. Inspiracją dla niniejszego opracowania są najnowsze koncepcje regulacji platform cyfrowych (bigtechów), literatura z prawa i ekonomii, systemowa analiza prawa, praktyki i compliance, innowacje regulacyjne. Prawo powinno być technologicznie neutralne. Problem polega na akcentowaniu regulacji usług z uwzględnieniem prawnego kontekstu innowacji: ochrony konkurencji, zapobiegania nadużywaniu władzy rynkowej, np. w przypadku platform cyfrowych działających na dwu-(wielo)-stronnych rynkach. Prawa, często uchwalane w epoce analogowej, również muszą jednak dotrzymywać kroku technologii. Nowością jest uwypuklenie problemu wspierania prawa kodem lub przekształcania prawa w kod, nadzoru nad implementacją algorytmów opartych na sztucznej inteligencji, a także redefinicja roli prawa jako instrumentu zarządzania technologią.

The aim of the article is to examine the changing role of regulation in a digital economy based on data. Inspiration of the study is based on the latest concepts of regulating digital platforms (BigTech), literature in the field of law and economics, systemic analysis of law, practice and compliance, regulatory innovations. The law should be technologically neutral. The problem consists in emphasizing the regulation of services, taking into account the legal context of innovation: competition protection, prevention of misuse of market power, e.g. in the case of digital platforms operating on two- (multi-)sided markets. However, the rights, often adopted in an analogue era, must also keep up with technology. It is a novelty to emphasize the problem of supporting the law by code or transforming the law into code, supervision over the implementation of algorithms based on artificial intelligence, as well as redefine the role of law as a technology management instrument.
Zarządzanie inspekcją ochrony roślin w turbulentnym świecie – od rygorystycznej kontroli do elastycznego nadzoru? (15 stron)
Plant protection inspection management in a turbulent world – from stringent control to flexible supervision? (15 pages)
Autor: Michał Kołtuniak
Słowa kluczowe: produkty rolne, handel międzynarodowy, świadectwo fitosanitarne, ochrona roślin, procedury
PP. 119 - 133
DOI: 10.7172/1733-9758.2021.34.9

Artykuł p oświęcony jest Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa i jej zadaniom, ze szczególnym uwzględnieniem jej roli jako służby fitosanitarnej, odpowiedzialnej za kontrolę produktów roślinnych przemieszczanych przez granice oraz wydawanie świadectw fitosanitarnych. W prowadzonych rozważaniach podjęta jest próba zweryfikowania tezy zakładającej, że przy obecnych zasobach materialnych, sposobie finansowania tej instytucji oraz jej złożonej strukturze organizacyjnej, istotne będzie podjęcie działań mających na celu zwiększenie efektywności jej działania, w celu utrzymania zdolności obsługi wielu usługobiorców. W kontekście eksportu produktów rolnych może to nastąpić poprzez uproszczenie procedur wydawania świadectw fitosanitarnych. Światowe prognozy mówią bowiem o rosnącej roli handlu produktami roślinnymi, ale także o utrudnieniach, które mogą być na niego nakładane. Polska jest znaczącym eksporterem takich produktów. Aby utrzymać ten status, niezbędna jest dobra współpraca PIORiN z rolnikami, producentami rolnymi, eksporterami. Może ona wymagać
wypracowania wspólnych procedur, których spełnienie przez producentów procentowałoby uproszczoną procedurą przyznawania świadectwa, a PIORiN pozwalałoby koncentrować siły na innych zadaniach wymaganych przez przepisy.

The research issues presented in the article focuses on the State Plant Health and Seed Inspection Service and its tasks. Its role of phytosanitary inspection is particularly emphasized. This institution is responsible for the control of plant products that are moving across borders and the issuing of phytosanitary certificates. In the deliberations, an attempt is made to verify the thesis that with the current material resources, the method of financing this institution and its complex organizational structure, it will be important to take actions aimed at increasing the effectiveness of its operation. In the context of the export of agricultural products, this can be done by simplifying the procedures for issuing phytosanitary certificates. Global forecasts speak of the growing role of trade in plant products, but also of the difficulties that may be imposed on it. Poland is a significant exporter of such products. To maintain this status, good cooperation between PIORiN – farmers, agricultural producers and exporters is essential. It may require the development of common procedures, the fulfillment of which by manufacturers would pay off with a simplified certification procedure, and PIORIN would allow focusing efforts on other tasks required by the regulations.
Segment ubezpieczeń rynków Advenced Emerging (16 stron)
Insurance Segment of Advanced Emerging Markets (16 pages)
Autor: Tadeusz Winkler-Drews
Słowa kluczowe: rynek kapitałowy, ubezpieczenia
PP. 134 - 149
DOI: 10.7172/1733-9758.2021.34.10

W artykule przeanalizowano w okresie 2000–2017 ewolucję segmentu ubezpieczeń rynków kapitałowych zaklasyfikowanych przez FTSE Russell jako Advanced Emerging. Rozważania prowadzono w dwóch kategoriach: relacji składki do PKB oraz relacji kapitalizacji składki do wartości depozytów bankowych

The present article analyses the evolution between 2000 and 2017 of the insurance segment of markets classified by FTSE Russell as Advanced Emerging. The considerations were carried out in two categories: the ratio of premium to GDP and the ratio of premium capitalization to the value of bank deposits.
Economics and Economic Order of Societies (11 stron)
Ekonomia i porządek ekonomiczny społeczeństw (11 pages)
Autor: Zbigniew Hockuba
Słowa kluczowe: systemy myślenia ekonomicznego, teoria wyboru, koncepcja porządku ekonomicznego, zmiana systemowa, instytucje, normy moralne
PP. 150 - 160
DOI: 10.7172/1733-9758.2021.34.11

Bazując na zaproponowanym przez J. Buchanana rozróżnieniu pomiędzy myśleniem w ekonomii w ramach teorii wyboru oraz analizą w kategoriach wymiany i koordynacji, twierdzimy, że Hayekowska koncepcja porządku ekonomicznego ma znaczny potencjał poznawczy i może
być owocnie stosowana w badaniach wielu ważnych zjawisk społeczno-ekonomicznych. W celu uzasadnienia tego twierdzenia, wykorzystujemy koncepcję porządku ekonomicznego do analizy zjawiska transformacji systemowej, a także do określenia relacji pomiędzy porządkiem
ekonomicznym a normami moralnymi. Artykuł ma następującą strukturę. Część I zawiera uwagi wprowadzające. W części II zostały zwięźle zaprezentowane dwa systemy myślenia ekonomicznego: teoria wyboru oraz analiza w kategoriach wymiany i koordynacji. Część III przedstawia koncepcję porządku ekonomicznego, jej źródła, relację do pojęcia Ordo Szkoły Freiburskiej, oraz J. Buchanana ujęcie rynku i wymiany. Z kolei w części IV pojęcie porządku ekonomicznego zostało zastosowane do analizy: a) transformacji systemowej jako zmiany w sferze instytucji formalnych i nieformalnych oraz w ich odzwierciedleniu w subiektywnej sferze gospodarujących podmiotów; b) relacji pomiędzy porządkiem ekonomicznym a normami moralnymi. Część V zawiera konkluzje.

Departing from the distinction proposed by J. Buchanan between thinking in economics in terms of the theory of choice and analysis in categories of exchange and coordination, we claim that the Hayekian concept of economic order has a significant heuristic potential and can be fruitfully used to explain some important socio-economic phenomena. The goal of this paper is to confirm this claim through the application of the concept of economic order in the analysis of economic transformation and the discussion of the relation between economic order and moral norms. The paper is organised as follows. Section I contains introductory remarks. In section II, the two systems of economic thinking and reasoning: the theory of choice and analysis in categories of exchange and coordination are briefly presented. Section III contains a discussion of the concept of economic order, its origin, relation to the Freiburg School notion Ordo, and J. Buchanan’s perspective on the market and exchange. In section IV, two areas of the application of the concept of economic order are presented: a) systemic transformation as a change in formal and informal institutions, their subjective representation by economic agents and the complex economic order, b) a relation between economic order and moral norms. Conclusions are drawn in section V.
Administracja publiczna jako organizacja ucząca się – badanie usługobiorców PIORiN (14 stron)
Public administration as a learning organization – a survey of PIORiN service users (14 pages)
Autor: Paweł Kłobukowski, Kalina Kłobukowska
Słowa kluczowe: administracja publiczna, organizacja ucząca się
PP. 161 - 174
DOI: 10.7172/1733-9758.2021.34.12

Celem artykułu jest prezentacja wyników badania ankietowego usługobiorców PIORiN w kontekście organizacji uczącej się. Za silną stronę inspekcji respondenci uznali kategorie związane z kompetencjami merytorycznymi pracowników. Jako możliwe obszary badawcze wskazywali na zbyt wolne tempo prac. W dalszych badaniach wskazane jest zbadanie wpływu stereotypów wpływających na postrzeganie urzędników przez klientów. Badanie jest pierwszym całościowym badaniem PIORiN opartym na próbie ogólnopolskiej.

The purpose of this paper is to present the results of a survey of PIORiN service recipients in the context of a learning organization. Respondents identified categories related to staff subject matter expertise as strengths of the inspection. As possible areas of research they indicated a possible too slow pace of work. Further research is indicated to examine the impact of stereotypes affecting customer perceptions of officials. The study is the first comprehensive survey of PIORiN based on a nationwide sample.
Instrumenty finansowe i strategie inwestycyjne oparte na zmienności – autorskie strategie i produkty finansowe neutralne rynkowo (5 stron)
Financial instruments and investment strategies based on volatility – proprietary strategies and market-neutral financial products (5 pages)
Autor: Iwona Sroka, Kamil Seliga
Słowa kluczowe: zmienność, ekspozycja na zmienność, instrumenty pochodne, strategie inwestycyjne, wycena opcji, portfel inwestycyjny
PP. 175 - 179
DOI: 10.7172/1733-9758.2021.34.13

Autorzy przedstawiają kompleksowe wprowadzenie w zagadnienie handlu zmiennością, wychodząc od wyjaśnienia definicji zmienności, przez proste strategie uzyskiwania ekspozycji na zmienność, po zaawansowane produkty ETN skonstruowane z instrumentów pochodnych na indeks VIX. W części teoretycznej omówiono ideę handlu zmiennością, wywodzącą się z założeń modelu na wycenę opcji Blacka-Scholesa. W dalszej części przedstawiono instrumenty pochodne, dające ekspozycję na zmienność wraz z okazjami oraz pułapkami, które stają przed inwestorami biorącymi udział w tym rynku. W części praktycznej zaprezentowano autorskie podejście do tworzenia strategii inwestycyjnych, oparte na anomaliach zmienności implikowanej S&P500 oraz modelowych portfelach zbudowanych z produktów z segmentu Volatility ETP oraz ETFu na indeks S&P500, przeznaczonych dla przezornych inwestorów, które mogą stanowić alternatywę dla mieszanych portfeli akcyjnoobligacyjnych.

The paper presents a comprehensive introduction to volatility trading, from explaining the definition of volatility, through simple strategies for getting exposure to volatility, to advanced ETN products constructed from derivatives on the VIX index. The theoretical part discusses the idea of volatility trading derived from the assumptions of the Black-Scholes option valuation model. The remainder of this paper presents derivatives that provide exposure to volatility along with the opportunities and pitfalls faced by investors in this market. The practical part presents the proprietary approach to creating investment strategies based on the anomalies of implied volatility of the S & P500 and model portfolios built of products from the Volatility ETP segment and the ETF for the S & P500 index, dedicated to cautious investors, which can be an alternative to mixed equity and bond portfolios.